چرا تهیه طرح توجیحی یا مطالعه امکان سنجی در مدیریت پروژه بسیار مهم است؟ به عنوان مثال، مطالعه امکان‌سنجی یا تحلیل امکان‌سنجی، پایه‌ای است که طرح پروژه شما بر آن استوار است. به این دلیل است که تجزیه و تحلیل امکان سنجی، دوام پروژه شما را تعیین می کند.
مطالعه امکان سنجی چیست؟
مطالعه امکان سنجی صرفاً ارزیابی عملی بودن یک طرح یا روش پروژه پیشنهادی است . این موضوع با تجزیه و تحلیل عوامل فنی، اقتصادی، قانونی، عملیاتی و امکان سنجی انجام می شود. همانطور که از نامش پیداست، شما می‌پرسید، “آیا این امکان پذیر است؟” به عنوان مثال، آیا برای انجام آن پروژه ای که پیشنهاد می کنید، فناوری را دارید یا می توانید ایجاد کنید؟ آیا افراد، ابزار و منابع را دارید؟ چقدر پول و در چه فواصل زمانی نیاز دارید؟ و آیا نرخ بازگشت سرمایه (ROI) این پروژه اهداف مورد انتظار شما را تامین می کند؟
چه چیزی در گزارش مطالعات امکان سنجی گنجانده شده است؟
یافته های مطالعه امکان سنجی پروژه شما در یک گزارش امکان سنجی جمع آوری می شود که معمولاً شامل عناصر زیر است.
خلاصه اجرایی
توضیحات محصول/خدمت
ملاحظات فناوری
بازار محصول/خدمات
استراتژی بازاریابی
سازمان / کارکنان
برنامه
پیش بینی های مالی
یافته ها و توصیه ها
انواع مطالعات طرح توجیحی یا امکان سنجی
امکان سنجی فنی: شامل تعیین اینکه آیا سازمان شما دارای منابع فنی و تخصص برای برآوردن الزامات پروژه است یا خیر
امکان سنجی اقتصادی: شما باید یک ارزیابی از عوامل اقتصادی پروژه خود را برای تعیین قابلیت مالی آن انجام دهید. شما می توانید از تجزیه و تحلیل هزینه و فایده برای مقایسه هزینه های مالی آن در برابر مزایای پیش بینی شده استفاده کنید.
امکان سنجی قانونی: برای تهیه طرح توجیحی ، پروژه شما باید الزامات قانونی را برآورده کند. این شامل قوانین و مقرراتی است که برای همه فعالیت ها و محصولات قابل تحویل در محدوده پروژه شما اعمال می شود . مثلا برای انجام این پروژه به چه مجوزهایی نیاز دارید؟ از چه مراجعی باید چه مجوزی اخذ کنید؟ شرایط اخذ این مجوزها چیست؟
امکان سنجی عملیاتی: امکان سنجی عملیاتی به این اشاره دارد که چقدر پروژه شما با برنامه ریزی ظرفیت ، منابع، اهداف استراتژیک و اهداف تجاری سازمان شما مطابقت دارد .
امکان سنجی زمانی: تخمین زمان لازم برای اجرای پروژه و تعیین ضرب الاجل. سپس فکر کنید که چگونه جدول زمانی پروژه شما با عملیات فعلی شما مطابقت دارد، مانند برنامه ریزی تقاضا، برنامه تولید و بسیاری موارد دیگر.
حتما بخوانید : ۴۰ نکته مهم درباره هزینه های قابل قبول مالیاتی و معافیت مودیان
مراحل تهیه یک طرح توجیحی یا انجام یک مطالعه امکان سنجی
انجام یک تجزیه و تحلیل اولیه
با تشریح طرح پروژه خود شروع کنید . شما باید بر روی نیازهای برآورده نشده تمرکز کنید، بازاری که تقاضا در آن بیشتر از عرضه است و اینکه آیا محصول یا خدمات مزیت مشخصی دارد یا خیر. سپس باید تعیین کنید که آیا فاکتورهای امکان سنجی آنقدر زیاد هستند که نمی توان آنها را روشن کرد (یعنی خیلی گران، ناتوان از بازاریابی موثر و غیره).
صورت درآمد پیش بینی شده را تهیه کنید
این مرحله به نیاز دارد که به صورت معکوس حساب کنید . با اینکه انتظار دارید درآمد حاصل از پروژه چقدر باشد شروع کنید و سپس برای رسیدن به آن هدف به چه بودجه پروژه نیاز دارید. این پایه و اساس صورت سود و زیان است. مواردی که در اینجا باید در نظر گرفته شوند عبارتند از خدمات مورد نیاز و هزینه آنها، هرگونه تعدیل درآمد، مانند بازپرداخت و غیره.
یک نظرسنجی بازار انجام دهید، یا تحقیقات بازار را انجام دهید
تحقیقات بازار را هرگز و هرگز فراموش نکنید. هر طرح توجیحی یا مطالعات امکان سنجی به بررسی دقیق بازار نیاز دارد. فروش مهمتر از هرمسئله ای است. اینکه شما بتوانید محصول یا خدمات خود را بفروشید بسیار مهم است. این مرحله کلید موفقیت مطالعه امکان سنجی شما است، بنابراین تجزیه و تحلیل بازار خود را تا حد امکان کامل کنید. این بسیار مهم است که اگر شرکت شما منابع لازم برای انجام یک کار مناسب را ندارد، می توانید به دنبال شریک بگردید یا از بانک تسهیلات اخذ کنید.
تحقیقات بازار واضح‌ترین تصویر را از درآمد و بازگشت سرمایه‌ای که می‌توانید از پروژه انتظار داشته باشید به شما ارائه می‌دهد. برخی از مواردی که باید در نظر بگیرید عبارتند از: تأثیر جغرافیایی بر بازار، جمعیت شناسی، تجزیه و تحلیل رقبا، ارزش بازار و میزان سهم شما و اینکه آیا در بازار برای عرضه شما تقاضا وجود دارد؟
سازماندهی و عملیات تجاری را برنامه ریزی کنید
زمانی که مقدمات مراحل قبلی فراهم شد، نوبت به راه اندازی سازمان و عملیات پروژه برنامه ریزی شده می رسد تا عوامل امکان سنجی فنی، عملیاتی، اقتصادی و قانونی آن برآورده شود. این یک تلاش سطحی و گسترده نیست. باید کامل باشد و شامل هزینه های راه اندازی، سرمایه گذاری های ثابت و هزینه های عملیاتی باشد.این هزینه ها به مواردی مانند تجهیزات، مواد اولیه ، املاک، پرسنل، در دسترس بودن عرضه، سربار و غیره می پردازد.
ترازنامه روز افتتاحیه را تهیه کنید
این موضوع شامل برآوردی از دارایی ها و بدهی ها است که باید تا حد امکان دقیق باشد. برای انجام این کار، فهرستی ایجاد کنید که شامل موارد، منابع، هزینه ها و تامین مالی موجود است. بدهی هایی که باید در نظر گرفته شوند مواردی مانند اجاره یا خرید زمین، ساختمان ها و تجهیزات، تامین مالی دارایی ها و حساب های دریافتنی هستند.
بررسی و تجزیه و تحلیل تمام داده ها
همه این مراحل مهم هستند، اما بررسی و تجزیه و تحلیل برای اطمینان از اینکه همه چیز همانطور که باید باشد و هیچ چیز نیاز به تغییر یا اصلاح ندارد اهمیت ویژه ای دارد. بنابراین، برای آخرین بار کمی به کار خود نگاه کنید.
مراحل قبلی خود مانند صورت درآمد را مجدداً بررسی کنید و آن را با هزینه ها و بدهی های خود مقایسه کنید. آیا هنوز هم واقع بینانه است؟ همچنین این زمان برای فکر کردن به ریسک، تجزیه و تحلیل و مدیریت، و ارائه هر گونه برنامه احتمالی است .
ریسکهای پروژه خود را بررسی کنید
ما در ایران زندگی می کنیم. براساس داده های بین الملی ریسک سرمایه گذاری در کشور ما بالاست. شما باید تمام ریسکهای احتمالی را نام ببرید و براساس احتمال وقوع رتبه بندی کنید. و در هر حالت تهدیدات و فرصتهای پروژه خود را بسنجید. برای مثال فرض کنید برجام امروز امضا شود و روابط بین ایران و کشورهای غربی بهبود پیدا کند یا برعکس توافقی صورت نگیرد. یا فرض کنید کم آبی تشدید پیدا کند. یا تکنولوژی جدیدی مرتبط به پروژه شما در دنیا در حال تجاری شدن هست که چند سال آینده به ایران وارد می شود و همه این شرایط را در نظر بگیرید و وضعیت خود را بسنجید. فرض کنید امروز در آن شرایط قرار گرفته اید. کدامیک برای شما فرصت هست و کدامیک برای شما تهدید؟ با تهدیدات چه می کنید و از فرصتها چگونه بهره می برید؟
حالا باید تصمیم بگیرید
اکنون در مرحله تصمیم گیری در مورد امکان پذیر بودن یا نبودن پروژه هستید. این ساده به نظر می رسد، اما تمام مراحل قبلی به این لحظه تصمیم گیری منجر می شود. چند نکته دیگر که قبل از انتخاب دوتایی باید در نظر گرفت این است که آیا این همه دردسر و ریسک ارزش وقت، تلاش و پول را دارد و آیا با اهداف استراتژیک و آرزوهای بلندمدت شما همسو است؟
پیشنهاد ما برای شما
بهترین کسی که در مورد پروژه می تواند اطلاعات داشته یا اطلاعات بدست بیاورد شما هستید. در نهایت این ریسک را شما باید بپذیرید. این وقت ، سرمایه و عمر شماست در راه این پروژه مصرف می شود پس اطلاعات شما باید جامع و کامل باشد . اما محاسبات و تحلیل تمام این شرایط و موارد به تنهایی امکان پذیر نیست در عین حال ریسک خطای محاسباتی یا ممکن است خوش بینی غیر منطقی شما موجب ضرر هنگفت و یا بدبینی بیش از حد شما موجب از دست رفتن یک فرصت بکر شود!
پس به خرد جمعی احترام بگذارید و از متخصصان یک شرکت حسابداری مشورت بگیرید.
درج دیدگاه